Kontrola przelewów bankowych przez urząd skarbowy nie zdarza się często, ale jednak się zdarza. Jej celem jest przede wszystkim egzekwowanie przepisów skarbowych. To również kontrola nielegalnego obrotu pieniędzmi, w tym pochodzącymi z przestępstwa. Kiedy urząd skarbowy może sprawdzić przelewy? Kiedy to robi? Skąd wie o podejrzanych transakcjach? Jak długo transakcje są dostępne do weryfikacji?

Czy bank informuje urząd skarbowy o założeniu konta?

Przede wszystkim należy sobie uświadomić, że prywatne konta bankowe, jak również prywatne transakcje zazwyczaj nie podlegają stałej kontroli skarbowej. To samo dotyczy zakładania kont bankowych czy lokat oszczędnościowych. Bank nie informuje urzędu skarbowego o założeniu konta, ale na temat niektórych wpłat lub wypłat z rachunku, już tak.

Wpłaty na konto a urząd skarbowy

Zasadniczo urząd skarbowy nie ma dostępu do prywatnych kont bankowych obywateli. Czym innym jest konto firmowe, które urząd sprawdza w ramach kontroli przedsiębiorstwa. Jeżeli przedsiębiorca zgłosi konto prywatne, jako to oficjalne do realizacji przelewów przedsiębiorstwa, to urząd też może poddać je weryfikacji. Prywatne konto nie podlega tego rodzaju analizom. Trzeba jednak wiedzieć, że urząd skarbowy może sprawdzić konto osobiste. Dzieje się to w określonych przypadkach. Są sytuacje, w których bank musi zawiadomić (nie tylko) urząd skarbowy, o tym, że zaobserwował podejrzane transakcje. Chodzi przede wszystkim o takie zdarzenia i przelewy jak:

• przelewy na duże kwoty;
• wykonywane w małych odstępach czasu przelewy na mniejsze kwoty, ale dające w sumie wysoką wartość;
• których nadawcę trudno zidentyfikować;
• z podejrzanych źródeł;
• z podejrzanymi tytułami wpłat;
• przelewy od różnych nadawców, ale na podobne kwoty, które mogą sugerować celową dywersyfikację wpłat na jedno konto.

Widać zatem wyraźnie, że zwykłe transakcje nie są przedmiotem zainteresowania instytucji publicznych, a jedynie takie, które budzą uzasadnione podejrzenia. No to doprecyzuję.

Od jakiej kwoty banki informują urząd skarbowy o przelewie?

Wspomniana wcześniej duża kwota to określenie bardzo nieprecyzyjne, dlatego też należy je wyjaśnić. Zgodnie z przepisami, banki powinny informować o przelewach, które przekraczają wartość 15 000 euro. Zależnie od aktualnego kursu tej waluty, jest to 60 000 – 65 000 zł. To duże kwoty, którymi nie obraca się codziennie. Jeżeli jednak w przeciągu kilku dni jeden nadawca wykona do tego samego odbiorcy 10 przelewów na kwotę 6 000 zł, to te operacje również bank powinien zgłosić. Zachodzi prawdopodobieństwo, że takie rozbicie ma na celu odwrócenie uwagi od kwoty całkowitej.

Wprowadzone w bankach systemy bezpieczeństwa wyłapują zarówno duże kwoty, jak i powtarzalne operacje. Dlatego taka dywersyfikacja jest również wykrywana. W niektórych przypadkach, banki ustalają swoje limity poniżej przepisowych 15 000 euro. Zgłaszają wówczas kwoty o wartości nawet 10 000 euro czy 5000 euro. Takie procedury wprowadzane są najczęściej, gdy zachodzi podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub gdy przelew wydaje się podejrzany (trudno zidentyfikować nadawcę lub tytuł przelewu jest podejrzany).

Warto również pamiętać, że problemów może narobić również zwykły żart ze strony nadawcy przelewu. Jeżeli jedna osoba wysyła do drugiej przelew zatytułowany w podejrzany sposób, to również musi się liczyć z kontrolą skarbową. Ważne też by wiedzieć, że bank nie zgłasza przelewu bezpośrednio do urzędu skarbowego, a do GIIF – Generalnego Inspektoratu Informacji Finansowej. Pracujący tam urzędnicy weryfikują uzyskane z banku informacje i decydują o tym, czy przekazać sprawę do wyjaśnienia do urzędu skarbowego, czy zaniechać kontroli. W sytuacji, gdy zachodzi duże prawdopodobieństwo, że przelew ma jakiś związek z przestępstwem, GIIF informuje również prokuraturę, które może wszcząć w tej sprawie postępowanie.

Ile pieniędzy można wpłacać do banku bez kontroli?

Wiele zależy od indywidualnej sytuacji podatnika, czy też właściciela konta. Wiele też zależy od tego, kto jest nadawcą przelewu. Zasadniczo, każda kwota wpłacona na dane konto powinna mieć swoje uzasadnienie i udokumentowanie. W niektórych przypadkach, właściciel powinien dysponować dowodem, że zapłacił podatek od przelewu bankowego. Oczywiście, nie jest to stricte podatek od przelewu bankowego, ale od zawartej transakcji, która zakończyła się przelewem. Kontrola przelewów bankowych przez urząd skarbowy ma za zadanie wyjaśnić źródło przelewu, sprawdzić, czy nie jest to związane z nielegalnymi transakcjami oraz zweryfikować, czy nie doszło do przestępstwa skarbowego w postaci nieopłacenia należnego podatku.

Podatek od przelewu bankowego

Jak wspomniałam, nie chodzi o płacenie podatku od przelewów, ale od konkretnych czynności cywilno – prawnych lub przeprowadzonych transakcji. Jeżeli dojdzie do jednej z opisanych poniżej sytuacji, odpowiednia strona transakcji powinna ją zgłosić do urzędu skarbowego i zapłacić należny podatek.

Pożyczka od znajomych

Pożyczka od znajomych jest wolna od opodatkowania do kwoty 500zł. Jeżeli chociażby jeden z przelewów będzie nosił tytuł “zwrot pożyczki” i opiewał na kwotę przekraczającą 500 zł, to należy to zgłosić do urzędu skarbowego. Pożyczkobiorca płaci wówczas podatek od czynności cywilno – prawnych w wysokości 2% wartości pożyczki. Jeżeli znajomy udzielił pożyczki oprocentowanej, wówczas ten pożyczkodawca jest zobowiązany zapłacić podatek od dochodów.

Darowizny i spadki

Znacznie korzystniej wypadają w tej sytuacji darowizny od najbliższych. Prawo podatkowe dzieli krewnych na 3 grupy. Są to krewni z linii:

• pierwszej: rodzice, dzieci, wnuki, dziadkowie, małżonkowie, pasierb, zięć, synowa, teściowie, rodzeństwo, ojczym macocha;
• drugiej: rodzeństwo rodziców, dzieci rodzeństwa, dzieci i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków;
• trzeciej: pozostałe osoby.

Zgodnie z polskim prawem podatkowym osoby spokrewnione mogą przekazywać sobie wzajemnie darowizny. Pewna kwota tej darowizny zwolniona jest z podatku. I tak osoby z linii:

• pierwszej mogą przekazywać bez podatku kwotę do 9673 zł w przeciągu 5 lat;
• drugiej nie płacą podatku za kwotę do 7276 zł;
• trzeciej są zwolnione z podatku przy przekazywaniu kwoty do 4902 zł.

Oczywiście, okres 5 lat dotyczy również darowizny od krewnych z drugiej i trzeciej linii. W niektórych przypadkach te zasady się zmieniają. Jeżeli od ostatniej darowizny upłynęło przeszło pięć lat, to wartość kolejnej darowizny zwolnionej od podatku nie może przekroczyć 19 274zł i musi być ona przeznaczona na cele mieszkaniowe. Otrzymanie spadku również należy zgłosić do urzędu skarbowego wraz ze wskazaniem pokrewieństwa ze spadkodawcą.

Kontrola konta bankowego przez urząd skarbowy – konsekwencje nieprawidłowości

Jeżeli kontrola przelewów bankowych przez urząd skarbowy wykaże nieprawidłowości, właściciel konta zostanie wezwany do właściwego urzędu w celu złożenia wyjaśnień. Konsekwencje przekazywania pieniędzy niezgodnie z przepisami polskiego prawa mogą być różne. Urząd skarbowy może naliczyć karę grzywny i zażądać zwrotu należnego podatku z odsetkami za opóźnienie. Jeżeli kontrola wykaże, że konto posłużyło do popełnienia przestępstwa, sprawa zostanie dodatkowo zgłoszona do prokuratury. Jeżeli było to wyłącznie naruszenie prawa podatkowego, to urząd skarbowy może naliczyć podatek w wysokości 75% kwoty, która nie została rozliczona. Przepisy regulują przekazywanie pieniędzy za pomocą przelewów i trzeba się tych przepisów trzymać.